Mười Một Dấu Hiệu Cảnh Báo Bạn Bị Nặng Hơn Là Chỉ Mệt Mỏi… Bạn Đang Kiệt Sức Thuộc Linh
Bạn có ngờ rằng mình đang khô cạn kiệt sức? Tôi biết nhiều vị lãnh đạo và nhiều người đang ngờ họ bị như thế.
Có một đường ranh giới giữa sự mệt mỏi và thật sự kiệt sức.
Điều thách thức là, một khi bạn vượt ranh giới, thật khó mà quay trở lại.
Mười một năm trước đây, tôi đã đi vào một giai đoạn đen tối nhất của đời mình. Người ta luôn cảnh báo tôi là tôi sẽ bị kiệt sức. Tôi nghĩ là mình có thể chứng minh cho họ thấy là họ đã sai. Và thường là như vậy. Tôi có bị mệt mỏi – mất quân bình – nhưng khi tôi thấy bờ vực, tôi đã luôn có thể kéo chính mình trở lại.
Cách đó đã có hiệu quả cho đến mùa hè năm 2006, khi mà tôi không làm được việc đó.
Mùa hè năm đó, 11 năm trước, tôi đã đến bờ vực và ngã xuống. Lần này, tôi biết là tôi không kéo chính mình trở lại được.
Dù tôi không phải là một người bị trầm cảm, tôi biết rõ là đến gặp bác sĩ thì chắc chắn họ sẽ chẩn đoán là tôi bị trầm cảm.
Có lẽ đó không phải là loại trầm cảm theo khuôn mẫu.
Tôi có thể ra khỏi giường mỗi ngày, và tôi làm như vậy.
Là một Cơ đốc nhân, tôi giữ sự cầu nguyện và đọc Kinh Thánh. Tôi không bao giờ mất đức tin (tôi chỉ không cảm nhận được nó).
Những người không gần cận với tôi không thể biết chuyện gì đang xảy ra.
Nhưng tôi biết có điều tan vỡ xảy ra trong tôi, và tôi không biết cách xử lý nó.
Bước tiến của tôi bây giờ chậm như sên.
Hy vọng như đã chết đi.
Động lực và đam mê tụt xuống mức con số không.
Như mọi người đã kinh nghiệm sự kiệt sức, tôi cảm giác như là đang ở trong một nơi xa lạ.
Tôi đã từng mệt mỏi trước đây, nhưng tôi chưa hề thật sự bị kiệt sức. Thế nên tôi không biết phải làm gì.
Điều làm tôi kinh hoàng là tôi biết nhiều người trong chức vụ và đời sống trước tôi đã ngã gục trên con đường này và một số trong bọn họ không bao giờ phục hồi lại được.
Với họ, mục vụ đã hết. Và đôi khi, thật thê thảm, họ đã hết — hy vọng không bao giờ trở lại và họ không thể trở nên như họ trước đây đã là.
Đó là điều mà tôi chẳng muốn chút nào.
Nhìn lại, sự chẩn đoán cho tôi vẫn còn một chút mờ ảo và lạ kỳ.
Ai có thể thật sự biết được điều gì đã xói mòn linh hồn đến chỗ nó bị xì và xẹp đi?
Nhưng tôi muốn nói rằng điều làm tôi ngã quỵ là điều mà tôi gọi là kiệt lực cảm xúc (emotional burnout).
Trong khi chăm sóc cho những người khác, tôi đã không chăm sóc đúng mức cho tấm lòng và linh hồn của tôi, hay để cho những người khác muốn chăm sóc thì chăm sóc vậy.
Tôi trồi lên sụt xuống trong ba tháng trước khi rơi xuống đáy.
Thế rồi với tình yêu và sự trợ giúp của một người vợ, ban điều hành, nhóm lãnh đạo, những bạn thân, người tư vấn tuyệt vời và một Đức Chúa Trời ân sủng, tôi bắt đầu phục hồi.
Thành thật mà nói, phải mất vài năm mới sống động trở lại được, nhưng tôi phục hồi được ở mức 80-90% trong năm đầu. 10% còn lại mất đến hai hay ba năm.
Tin lành là thế này, có sự sống sau khi bị kiệt sức
Tôi viết bài này bởi bì kiệt sức là một bệnh dịch trong các vị lãnh đạo, và càng ngày càng gia tăng trong mọi người.
Có lẽ là bạn đang ở ngay trên bờ vực thẳm hiện nay. Hay bạn đang rơi xuống mà không kềm lại được.
Vậy thì làm sao biết được mình đang ở tình trạng không chỉ là mệt mỏi mà thôi? Làm sao biết được mình đang bị kiệt sức?
Dưới đây là 11 điều tôi đã kinh nghiệm riêng khi bị kiệt sức.
Tôi hy vọng chúng có thể giúp bạn thấy được bờ vực trước khi bạn ngã xuống.
1. Lòng Nóng Cháy Mờ Nhạt Đi
Ai cũng phải vật lộn với việc giữ lòng nòng cháy từ lúc này cho đến lúc khác, nhưng kiệt sức vận hành bạn vào chỗ mất đi sức duy trì động lực.
Hãy nghĩ về điều này, với những bạn đang là lãnh đạo mục vụ, bạn thường có một lòng nóng cháy cho điều bạn làm. Lòng nóng cháy đó khiến bạn bước vào chỗ lãnh đạo, và nó là một trong những nhân tố khiến cho cả đời sống và chức vụ lãnh đạo là tuyệt vời.
Nhưng khi tôi kiệt sức, lòng nóng cháy của tôi lặn mất đi như mặt trời lặn.
Tôi biết điều tôi làm là quan trọng (hướng dẫn Hội thánh địa phương), nhưng tôi không thể cảm nhận được điều đó nữa.
Tôi nhận ra rằng một lãnh đạo nguội lạnh sẽ không bao giờ dẫn dắt một mục vụ nóng cháy. Nhưng tôi không thể tìm được lòng nóng cháy nữa.
2. Cảm Xúc “Chủ” Của Bạn Bị Tê Liệt – Bạn Không Còn Cảm Nhận Được Đỉnh Cao Hay Điểm Thấp
Nếu bạn đang khỏe mạnh, bạn cảm nhận sự dấy lên và sụt xuống.
Khi tôi bị kiệt sức, tôi chẳng cảm nhận được cả hai điều này nữa.
Nếu ai đó đang vui đón việc một đứa con sinh ra, tôi cũng không cảm thấy vui vẻ. Tôi chỉ thấy tê liệt
Nếu có người bệnh hay rơi vào tình trạng rắc rối, tôi cũng không đồng cảm được với cả hai. Tôi chỉ cảm thấy tê liệt.
Sự kiệt sức làm tê liệt tấm lòng của bạn, và đây thật sự là một dấu hiệu sớm nhất cho tôi biết rằng đang ở gần bờ vực.
3. Chuyện Nhỏ Nhặt Cũng Làm Bạn Giận Dữ Vô Lý
Không phải sự kiệt sức là làm bạn không có cảm xúc, nhưng nó làm cảm xúc của tôi đi sai.
Một dấu hiệu sớm sủa cho thấy tôi đang chúi ngã vào sự kiệt sức là những việc nhỏ nhặt cũng làm tôi đi sai. Một chuyện nào đó (như là lỡ mất thời hạn) có thể đo được mức rắc rối là 3/10, nhưng tôi cứ đọc nó như là 11/10. Đây không bao giờ là điều tốt.
Xử lý những việc nhỏ như là chuyện lớn là dấu hiệu cho thấy có một điều gì đó sai trật ở sâu kín bên trong
4. Ai Cũng Làm Bạn Mất Sức
Con người là một cái bọc chứa đủ thứ. Một số người làm bạn hăng hái lên. Một số khác không làm được như vậy. Tôi hiểu điều này. Ở bên đây của thiên đàng là sự sống.
Nhưng khi tôi kiệt sức, tôi nhận ra là chẳng có ai làm tôi trở nên năng động. Ngay cả gia đình, bạn hữu và nhóm mục vụ của tôi.
Trong đầu óc tôi biết họ là những người tốt, nhưng lòng tôi không cảm nhận như vậy.
Khi mà không ai có thể làm bạn trở nên năng động, họ không phải là vấn đề. Nhưng chính bạn là vấn đề.
5. Bạn Trở Nên Bi Quan
Ôi, bi quan. Không khó để trở nên bi quan khi bạn già yếu đi.
Nhưng tính bi quan không bao giờ có chỗ trong một tấm lòng khỏe mạnh.
Nếu bạn thấy sự bi quan của mình đang tiến lên với một tốc độ ngày càng nhanh, có lẽ đó là một dấu hiệu cho thấy bạn đang kiệt sức.
6. Chẳng Điều Gì Làm Bạn Thỏa Lòng
Một trong những mặt khó khăn nhất của sự kiệt sức với tối là dường như là chẳng có điều gì làm tôi thỏa mãn.
Ngủ, cầu nguyện, những người bạn tốt, giải trí, kỳ nghĩ dài ngày, công việc, thức ăn vv… tất cả đều chẳng làm tôi thỏa mãn.
Đó là một dấu hiệu của sự trầm cảm và nó cũng là một dấu hiệu bạn đang kiệt sức.
7. Bạn Không Thể Suy Nghĩ Hợp Lý
Khi bạn đang kiệt sức, lòng của bạn chỏi với đầu của bạn; bạn mất khả năng suy nghĩ hợp lý.
Tôi nhớ đã từng đọc và nghe nhiều về vấn đề khủng hoảng tuổi trung niên và sự kiệt sức khiến người ta có những quyết định ngu dại.
Cảm xúc của tôi khiến tôi nghĩ rằng tôi luôn là tệ như vậy. Tôi là một sự thất bại. Chẳng có hy vọng gì. Tôi tốt hơn là nên bỏ cuộc.
Thế nên tôi có cuộc đối thoại hàng ngày với chính mình mà nó nung nấu chỉ trong 5 chữ: Đừng làm gì ngu dại.
Với tôi, đó có nghĩa là không làm ba điều. Tôi bảo chính mình là không:
Bỏ việc đang làm.
Ngoại tình
Mua xe thể thao.
Bởi ân sủng của Chúa, tôi không làm bất cứ điều gì trong ba điều này. Hai điều đầu tiên vẫn được giữ gìn, nhưng một ngày kia tôi nghĩ cũng tốt để mua một xe thể thao.
Chỉ đơn giản tránh làm điều ngu dại là một cái chiến thắng.
8. Năng Suất Làm Việc Tuột Dốc
Một dấu hiệu làm tôi biết tôi bị kiệt sức là năng suất làm việc thấp kém làm sao.
Tôi luôn luôn là một người lãnh đạo làm việc có năng suất (có người nói là có năng suất rất cao). Nhưng khi tôi rơi vào tình trạng kiệt sức, ngay cả việc viết một email đơn giản cũng mất cả tiếng đồng hồ.
Tôi không thể suy nghĩ hợp lý. Tốc độ làm việc chậm đi rất nhiều, và tôi cảm giác cứ như là có một đám mây giữa tôi và mọi điều tôi đang cố làm.
Nếu bạn làm việc nhiều giờ nhưng sản xuất chẳng bao nhiêu giá trị, có thể là bạn đang bị kiệt sức
9. Bạn Tìm Cách Tự Chữa Lấy
Trong những giai đoạn đầu của sự kiệt sức, nhiều người tìm cách tự chữa bằng cách làm tê đi nỗi đau.
Dù là bằng cách ăn nhiều, làm việc quá mức, nghiện tình dục, rượu chè, tiêu tiền tùy hứng hay ngay cả dùng ma túy, bạn đang chọn con đường của tự chữa bệnh hơn là tự chăm sóc.
Tôi tránh được rượu chè, ma túy hay tình dục. Nhưng chất độc của tôi, trái lẽ thay, là làm việc nhiều hơn, khiến cho mọi việc càng lúc càng tụt xuống thêm.
Người đang bị kiệt sức hầu như luôn luôn chọn tự chữa hơn là tự chăm sóc.
10. Bạn Không Vui Cười Nữa
Tưởng đây là chuyện nhỏ nhưng thật ra nó là điều rất lớn.
Nếu bạn đang bị kiệt sức, bạn không cười nhiều được. Tôi nhớ trong lúc phục hồi, tơi cười lớn khi đang lắng nghe một chuyện trên đài phát thanh. Điều đó làm chấn động tôi. Đã rất nhiều tháng qua tôi đã không cười lớn.
Khi đang kiệt sức, không có điều gì làm bạn cảm thấy tức cười hay vui cười, tệ hơn nữa là có khi bạn bắt đầu bực mình với những người đang tận hưởng đời sống.
11. Ngủ Và Nghĩ Không Còn Làm Đầy Trở Lại Sinh Lực Cho Bạn
Nếu chỉ là mệt, một giấc ngủ đêm hay một tuần lễ nghĩ dưỡng sẽ giúp người đang khỏe mạnh bừng trở lại với sức lực mới.
Nếu đang kiệt sức, ngủ và nghĩ dưỡng không bơm nhiên liệu cho bạn được. Bạn có thể có một tháng nghĩ dưỡng mà chẳng cảm nhận ra sự khác biệt gì cả.
Tôi đã lấy 3 tuần lễ nghĩ hè và cuối cùng tôi thấy còn tệ hơn lúc mới bắt đầu kỳ nghĩ. Không được tái đổ đầy khi bạn nghĩ nhiều ngày là một dấu hiệu chính yếu cảnh cáo rằng bạn đang kiệt sức.
Sức khỏe tốt lâu dài là do khuôn mẫu duy trì và phát triển
Mười một năm trước, khi đang ở bên kia bờ vực cách ngăn với sự kiệt sức, tôi thấy khỏe hơn bao giờ hết. Tất cả 11 dấu hiệu đã tan biến và tan biến đi từ nhiều năm nay.
Có phải là tôi đã gặp những ngày tệ hại? Dĩ nhiên rồi, nhưng chúng chỉ là những ngày chứ không phải là cuộc đời. Thật cảm tạ Chúa!
Trên bờ bên đó, tôi phát triển những định hướng, khuôn mẫu và phương cách xây dựng đời sống và kỹ năng lãnh đạo giúp tôi tăng trưởng mạnh. Chúng thật sự giúp tôi gia tăng kết quả nhiều nhưng lại đổ công sức ít giờ hơn. Và chúng đem đến cho tôi một tấm lòng nóng cháy mới cho đời sống và sự phục vụ.
Tôi đã nhận được những bài học trong những năm kiệt sức và đem chúng vào khóa huấn luyện lãnh đạo gọi là “Tác Động Phát Triển Lãnh Đạo” – nói về vấn đề xây dựng lại thời gian, năng lực và mục vụ lãnh đạo.
Có phải là bạn đang trong tình trạng nặng hơn là chỉ mệt mỏi?
Làm sao biết được mình đang kiệt sức?
Nếu bạn chỉ có một vài dấu hiệu kể trên, có lẽ là bạn chỉ mệt mỏi thôi.
Nếu bạn có đến phân nữa những dấu hiệu kể trên, có thể là bạn đang tiến gần đến mức kiệt sức.
Nếu bạn thấy ra mình có hầu hết, cẩn thận nhé, bạn đang ở trong tình trạng mà tôi nhận ra về chính tôi, đang kiệt sức.
Nếu bị kiệt sức, tôi khuyến khích bạn tìm sự giúp đỡ chuyên môn – một bác sĩ và một người tư vấn Cơ đốc. Tôi cũng khuyên bạn tâm sự với những người trong nhóm bạn thân thiết.
Hy vọng lần tới, tôi sẽ sẻ chia về sự phục hồi khỏi tình trạng kiệt sức.
(Nguồn: 11 Signs You’re More Than Just Tired…You’re Burning Out, churchleaders.com)
Chuyển ngữ: Nguyễn Bình & Ánh Dương