Bạn có từng phản ứng một cách tệ hại với một người nào đó và làm hư hoại mối quan hệ?
Một lần kia tôi đang ở trong một buổi họp làm ăn. Tôi mất bình tĩnh và bừng phát lên.
Tôi đang nói chuyện với một người hùn hạp về cách giải quyết một khách hàng chung. Theo ý tôi, người hùn hạp này không chuẩn bị gì cho cuộc họp này. Tôi hỏi anh ta làm một số công việc theo dõi tình hình người khách và anh ta không muốn làm. Theo tôi, đây không phải là cách làm ăn hùn hạp với nhau. Tôi bảo anh ta đi đi và đừng trở lại cho đến khi anh ta chuẩn bị tốt hơn. Tôi không nói với anh ta một cách lịch sự.
Sau khi anh ta đi khỏi, trong lòng tôi cứ cấn cá một cái gì đó. Tôi biết tôi đã làm một lỗi lầm và phản ứng tệ hại. Đáng lẽ cần thêm thời giờ nhưng tôi cho rằng mình bị qua mặt. Anh ta và tôi nói chuyện thêm một lần nữa và anh ta tỏ ra bực mình với sự làm ăn chung với tôi. Tôi nhận ra là tôi đã có thể hiểu tốt hơn về cảm xúc của tôi lúc đó và đã có thể làm cho cuộc nói chuyện được tốt đẹp hơn. Đáng lẽ chúng tôi đã xử lý được vấn đề cốt lõi.
Khi chúng ta không hiểu những cảm xúc của mình, chúng ta đi đến chỗ sau cùng là bị chúng kiểm soát. Chúng ta để cho sự kiện kích động mình. Theo cảm xúc đó chúng ta bừng bừng lên và gây ra sự đổ vỡ.
Để xây dựng một quan hệ vững chắc thì phải hiểu rõ những cảm xúc của chúng ta. Vấn đề là nhiều người không thể nhận ra những cảm xúc của họ.
TalentSmart là một tổ chức tập chú vào việc dạy về vấn đề thông hiểu cảm xúc con người. Họ đã thử nghiệm hơn 500.000 người để khám phá về cảm xúc đóng vai trò như thế nào trong đời sống mỗi ngày. Họ tìm ra là chỉ có 36% có thể nhận biết chính xác cảm xúc xảy ra. Làm sao chúng ta có thể nhận diện được cảm xúc của mình? Sau đây là 6 cách:
1. Nhận Ra Phản Ứng Từ Thân Thể Của Mình
Khi cảm xúc trở nên tràn ngập thì cơ thể của chúng ta thay đổi. Nhịp tim tăng lên. Sự hô hấp thay đổi. Các bắp thịt căng thẳng ra. Bạn có thể bắt đầu xuất mồ hôi.
Đây là những dấu hiệu cảnh báo rằng chúng ta đang bị ngập lụt bởi những cảm xúc của mình. Cảm xúc bắt đầu cướp lấy quyền tự chủ của tâm trí và vào thời điểm đó, những suy nghĩ theo lý trí hầu như không thể được.
Chúng ta thường nghe các cặp vợ chồng nói rằng họ có một cuộc tranh cãi lớn. Khi chúng tôi kêu họ giải thích, điều đó xảy ra vì một trong hai người bị cảm xúc tràn ngập. Có một cái gì đó kích hoạt họ và cảm xúc của họ chiếm quyền vận hành phản ứng của thân thể của họ.
Người ta có thể nhận biết cảm xúc của họ nếu bắt đầu chú ý đến những phản ứng của thân thể.
2. Đếm Đến Mười
Đây không chỉ là một câu nói khôn ngoan. Khi bị ngập lụt trong cảm xúc, trí não của bạn đi vào chế độ vận hành tự động và bạn phản ứng bằng cách gây chuyện, chạy trốn hay bị tê liệt.
Đếm đến 10 cho phép trí não của bạn dự phần. Nó giúp bạn suy nghĩ qua những phản ứng của bạn và hy vọng tâm trí bạn chọn thái độ lành mạnh hơn.
Nếu bạn bị kích hoạt, hãy để thời giờ cho cơ thể đi ra khỏi tình trạng đó. Có thể cần đến 20 phút để cho cơ thể của bạn bình tịnh lại.
3. Kể Tên Loại Cảm Xúc Đang Có
Những cảm xúc báo cho chúng ta biết rằng có điều gì đó quan trọng với chúng ta. Chúng đánh động rằng có một tư tưởng hay niềm tin có ý nghĩa nào đó đến với chúng ta.
Khi chúng tôi tư vấn cho các cặp vợ chồng, chúng tôi thường sẽ hỏi, “Khi tranh cãi với người phối ngẫu của bạn, bạn có những cảm giác gì?”
Thường thì họ không thể cho biết cảm xúc đó là gì. Đây là lúc chúng tôi dùng tờ ghi nhận cảm xúc. Chúng tôi sẽ cho một người đọc danh sách những cảm xúc và xem nếu họ có thể nhận ra. Chỉ cần nhận ra cảm xúc gì sẽ giúp các bạn. Cho nên, khi một người có thể nêu tên cảm xúc đang có, người đó có thể quản lý cảm xúc tốt hơn.
4. Đừng Đoán Xét Những Cảm Xúc Của Bạn
Tôi thường có hai cách nhận ra tên của một cảm xúc. Chúng là tốt hay xấu.
Những cảm xúc như vui vẻ, phấn khởi, vui mừng là những cảm xúc tốt. Những cảm xúc như giận dữ, bực dọc, sợ hãi, sầu não là xấu.
Tôi cố gắng bỏ quên những cảm xúc “xấu” và trở nên hợp lý. Vấn đề là những cảm xúc đó là thật và đôi khi không dễ mà chúng biến đi. Chúng cũng làm nên những ý tưởng tiêu cực mà cái sau này kích hoạt và bùng lên mạnh mẽ.
Tình trạng của tôi trở nên tốt hơn khi thành thật nhìn nhận rằng tôi đang có những cảm xúc sợ hãi, bực dọc và buồn rầu. Nó giúp tôi suy nghĩ thấu đáo những tư tưởng hay niềm tin đã tạo ra những cảm xúc đó.
5. Tách Những Cảm Xúc Của Bạn Ra Khỏi Thái Độ Của Bạn
Những cảm xúc sẽ xảy ra. Đó không phải là vấn đề. Vấn đề là cách phản ứng với những cảm xúc và những thái độ gì mà bạn sẽ có.
Khi tôi trở nên bực mình với người bạn hùn hạp, chuyện đó không phải là vấn đề. Vấn đề là tôi đã có thái độ bùng nổ lên và phê phán anh ta. Thái độ của tôi là không thích đáng.
Càng nhận biết về cảm giác của mình về một cảm xúc thì bạn càng có một tâm trí theo lý trí để nghĩ đến một đáp ứng thích hợp cần có. Thay vì phản ứng bằng sự tranh chiến, trốn chạy hay tê liệt, bạn có thể phản ứng với một điều nào đó lành mạnh hơn.
6. Hiểu Những Tác Động Của Mình Trên Những Người Khác
Đây là điều chúng tôi thường xuyên hỏi cặp vợ chồng. Chúng tôi hỏi, “Khi người phối ngẫu của bạn trở nên giận dữ, cảm giác của bạn là những gì?”
Một phần thì chúng tôi muốn người đó ý thức ra những cảm xúc của họ. Chúng tôi cũng muốn những người phối ngẫu của họ hiểu được những tác động do những hành động của họ gây ra.
Nếu sự phê phán của bạn xé rách đi mối quan hệ, thật là bạn cần suy nghĩ đến những cách khác để quản lý cảm xúc của bạn hầu cho kết quả là bạn sẽ có những thái độ tốt hơn.
Ánh Dương
(Lược dịch theo: thrivingmarriages.com)