Cái hay của việc tôi dùng Iphone làm đồng hồ báo thức là khi tôi với đến nó để tắt nó đi. Tôi cách xa thế giới chung quanh chỉ với vài thao tác. Trước khi tôi hoàn toàn tỉnh táo tôi đã kiểm tra những thông báo Twitter và Facebook và email của tôi. Rồi tôi quay lại với Twitter để xem có tin tức đặc biệt nào không. Trước khi nói lời “chào buổi sáng” với bà xã và các con, tôi đã đưa lên Twitter vài ý kiến ngắn về vấn đề khủng bố Hồi Giáo và chia sẻ một clip video về trận đấu NBA của đêm trước.
Trong khi pha cà phê và làm đồ ăn sáng, tôi bắt đầu làm việc thông qua những cuộc trò chuyện trên mạng xã hội để đến khi ngồi ăn, tôi cũng có thể đặt điện thoại xuống. Nhiều năm trước, tôi thường viện cớ này nọ để làm việc trên máy tính thay vì nói chuyện với vợ con, nhưng nay thì cả nhà chúng tôi cam kết thực hiện chính sách không có điện thoại trên bàn ăn. Chúng tôi đã vạch ra những ranh giới quan trọng để công nghệ không ảnh hưởng đến đời sống gia đình và mất đi sự quan tâm. Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng tôi dành thì giờ để tán gẫu. Thay vào đó, tôi thường dùng thời gian này để xem lại những gì tôi phải dạy trong lớp học đầu tiên, hay vợ tôi và tôi cùng làm một danh sách những mục tiêu trong ngày. Đó là thời gian để nghỉ ngơi khỏi những màn hình và công nghệ, nhưng không khỏi mối bận tâm trong công việc.
Trong khi lái xe chở các con đến trường, chúng tôi lắng nghe và hát theo bài hát “Reflektor” của Arcade Fire. Trên đường trở về sau khi thả các con xuống, tôi kiểm tra email và đưa ra vài bình luận ngắn trên Twitter mà tôi đã bắt đầu trước khi ăn sáng. Trong xe, tôi lắng nghe chương trình của một người hâm một thể thao; điều này làm tôi thư giãn một chút trước khi sự lo lắng của một ngày làm việc tới sắp diễn ra.
Chuyện có thể làm hiệu quả một ngày làm việc là điều luôn làm cho chúng ta hoặc là thoải mái và thưởng thức hoặc là lo lắng và bực dọc. Cho nên, khi tôi cần có giờ giải lao thì tôi sẽ sử dụng điện thoại của mình để đọc lướt qua vài thông tin “thích thú.” Khi tôi cảm thấy có chút “tội lỗi” về việc dành quá nhiều thời gian cho việc nghỉ ngơi, tôi nói với chính mình, “Không sao, chuyện này tốt cho mình mà.” Tôi đáng có giờ giải lao này. Tôi cần nó. Nhưng tôi không giải lao vì xao lãng điều đang phải làm.
Khi làm việc, tôi cố không nghĩ đến phương tiện truyền thông xã hội và tin tức, nhưng thật ra tôi không cần phải mất tập trung để giữ cho tâm trí mình bận rộn. Môi trường làm việc hiện đại ngày nay là vội vã và không tập trung như giờ giải trí của chúng ta. Một dòng email liên tục phá vỡ sự tập trung của tôi và chuyển tâm trí suy nghĩ của tôi giữa nhiều dự án. Để thực hiện bất kỳ nhiệm vụ đầy thách thức nào, tôi thường phải đứng dậy và đi bộ một chút để suy nghĩ đến vấn để thay vì sử dụng đến công nghệ.
Trở về nhà, tôi làm nhiệm vụ trông chừng bọn trẻ. Chúng đủ lớn để tự chơi nên tôi đứng đâu đó gần chúng để xem chừng có đứa nào chọc ghẹo đứa khác hay bị thương hay cần uống nước. Nếu tôi có kế hoạch trước, tôi có thể đọc một cuốn sách, nhưng thường thì tôi dùng thời giờ để kiểm tra Twitter và Facebook hay đọc một bài viết ngắn trên mạng. Nhưng không phải lúc nào việc đó cũng làm tôi mất tập trung. Đôi lúc trong khi bọn trẻ đang chơi với nhau, tôi sẽ dọn dẹp nhà cửa hay thanh toán hóa đơn. Dù theo cách nào đi nữa, tôi luôn luôn hướng về công việc cần làm kế tiếp, lời bình luận, mục tiêu sau đó.
Tôi xem phim trên Netflix khi đang rửa chén, theo dõi kết quả trận bóng khi đang ở trên lớp học. Tôi hoảng loạn một lúc khi tôi bắt đầu đi lên lầu để lấy thứ gì đó. Tôi quay lại và tìm điện thoại để nó đồng hành với tôi trong hai phút đi lấy đồ. Khi trời tối, tôi đọc một cuốn sách hoặc chơi một trò chơi trên điện thoại. Tôi không bao giờ một mình và nó không bao giờ yên lặng.
Là một Cơ đốc nhân, các kỹ luật thuộc linh trong việc đọc Kinh Thánh và cầu nguyện cho tôi có cơ hội để suy gẫm, nhưng điều đó quá dễ dàng để biến những lúc này thành những việc cần làm trong danh sách. Sử dụng ứng dụng Kinh Thánh, tôi có thể bị cuốn theo nghĩa tiếng Hy Lạp của một từ và các chú giải xoay quanh nó mà không bao giờ thực sự suy gẫm lời Chúa. Đó chỉ là một thực hành, không phải là một cuộc gặp gỡ với Lời Chúa. Một cuốn nhật ký cầu nguyện có thể làm cho tôi nhớ đến sự thành tín của Chúa, nhưng nó cũng có thể đưa giờ cầu nguyện của tôi qua một ý thức hãnh diện trong lòng thành kính. Ở đó, không có không gian nào trong cuộc sống hiện đại của chúng ta có thể được lấp đầy bởi những trò giải trí, giao tiếp xã hội, ghi âm hoặc bình luận.
Điều này luôn luôn là tình trạng của con người. Thế giới của chúng ta luôn luôn vận hành không cần có chúng ta, trước chúng ta và sau chúng ta, và chúng ta nhanh chóng học cách bơi với hiện tại. Chúng ta làm cho sự bơi theo của chúng ta hợp lý bằng cách quan sát những người bạn cùng bơi và nghe những câu chuyện đời của họ. Chúng ta quan niệm về những câu chuyện này dựa trên những câu chuyện chúng ta đã nghe ở đâu đó: từ trong cộng đồng của chúng ta, phương tiện truyền thông, quảng cáo hay truyền thống.
Nhưng với người của thế kỷ 21 trong một đất nước có ảnh hưởng như Hoa Kỳ (hay Việt Nam trong bối cảnh với một số nước chung quanh Việt Nam), dòng xoay của đời sống thường làm chúng ta không thể ngừng lại được trước những cái giải trí điện tử có ngay lập tức qua những phương tiện cầm tay với tốc độ cực nhanh trên mạng. Nó không chỉ đơn thuần là công nghệ này cho phép chúng ta luôn gắn bó với chúng, mà còn cho chúng ta cảm giác rằng chúng ta bị cuốn vào một thứ gì đó lớn hơn chính chúng ta. Và như thế thì nó không ngừng nghỉ và ngay lập tức đưa chúng ta vào sự cho phép mình, nghĩ rằng đó là chính đáng, để luôn tràn ngập trong thế giới của những bài hát, chương trình TV, cộng đồng mạng, trò chơi và tin tức.
Đây là tiếng vo ve điện tử của thế kỷ 21. Và nó thật là choáng ngợp.
Ngọc Nga
(Lược dịch theo: outreachmagazine.com)