5/ Xin Chúa ban cho con ơn tri thức và khôn ngoan để giúp các bạn trẻ thấy được những vấn đề mặt chìm cốt lõi ẩn dấu dưới những vấn đề mặt nổi mà các bạn cho là quan trọng.
a. Những câu hỏi được tiến hóa và những câu hỏi mới của tiến trình trưởng thành
Sau khi đã trãi qua giai đoạn “tò mò” tìm hiểu những điều mới lạ do tính hiếu kỳ hay theo trào lưu của các nhóm bạn thiếu niên khác; và sau khi vượt qua giai đoạn chuyển tiếp từ thiếu niên sang thanh niên, các bạn thanh niên của chúng ta chú tâm đến nhiều vấn đề mà các bạn ấy cho là quan trọng.
Một số không nhỏ những tò mò hay tìm hiểu điều mới lạ của tuổi thiếu niên hay của tuổi chuyển tiếp từ thiếu niên lên thanh niên đã được tiến hóa theo ý thức trưởng thành của lứa tuổi thanh niên.
Thí dụ, các bạn thiếu niên (và tôi ngày xưa khi còn là thiếu niên) tò mò về vấn đề quan hệ tình cảm (và nhiều khi về vấn đề tình dục) nam nữ từ góc cạnh “để biết chuyện lạ.” Nhưng bây giờ, là một thanh niên trưởng thành, các bạn chú tâm và suy tư đến những ý nghĩa và nội dung của những quan hệ tình cảm: Làm sao định ra được cho chính mình sự khác biệt hay ranh giới giữa bạn học, bạn thân, bạn gái/bạn trai, bồ bịch, người yêu và người để kết hôn! Làm sao biết được trong hai người rất tốt và giống nhau về nhiều mặt thì ai nên là đối tượng người yêu của mình!
Một số lớn những vấn đề mà các bạn ấy cho là quan trọng là những vấn đề hoàn toàn mới. Các bạn thanh niên của chúng ta – dưới ảnh hưởng của một nền giáo dục vô thần và khi va chạm với nếp sống của xã hội và thế giới chung quanh không tin kính Chúa, và đầy văn minh và tiến bộ khoa học theo văn hóa chính mạch vô thần – sẽ phải vật lộn với những gì mà các bạn đã học ở trường Chúa Nhật, đã thảo luận trong các buổi học Kinh Thánh, và đã nghe giảng trong những ngày thờ phượng Chúa Nhật vv… Có thể nào lý trí và niềm tin cùng sống chung với nhau được không?
Thí dụ: Những điều các bạn đã học ở trường Chúa Nhật về sự sáng tạo có còn giá trị không? Các loài khủng long nằm ở trong thời kỳ trước hay sau cơn Đại Hồng Thủy? Tàu của Nô-ê có thể chứa đủ các loài thú để chúng tiếp tục sinh sản ra hàng trăm ngày chủng loại hiện diện trên trái đất ngày hôm nay? Vv…
Sâu xa hơn nữa, nhiều bạn thanh niên có tấm lòng yêu mến Chúa không thể không trăn trở về những vấn đề của đời sống cá nhân, hội thánh và xã hội.
Thí dụ: Các bạn phải giải quyết như thế nào khi không có sự thỏa mãn tình dục trong hôn nhân? Có bạn không muốn sống nghịch với Lời Chúa trong Kinh Thánh nhưng từ lúc nhỏ bạn này đã có khuynh hướng “thích” người cùng giới tính! Các bạn sẽ phải làm gì trước sự chia rẻ và không hiệp một giữa các mục sư, hội thánh và hệ phái? Làm sao các bạn sống là Cơ đốc nhân trong một môi trường làm việc đầy phe nhóm và thủ đoạn? Tại sao có lúc hội thánh quá xa cách với những vấn đề của cộng đồng chung quanh và của đất nước rồi lại có lúc thì dấn thân triệt để theo đường lối của nhà cầm quyền? v.v…
Còn các bạn thanh niên chưa tin Chúa nửa. Chúng ta yêu thương vươn đến các bạn trẻ Cơ đốc bao nhiêu thì chúng ta cũng yêu thương vươn đến các bạn này bấy nhiêu. Ngoài những câu hỏi chung mà các bạn thanh niên Cơ đốc và các bạn chưa biết hay chưa tin đều chia sẻ, dù là để tìm hiểu thật lòng hay là để nhạo báng (tùy theo tấm lòng bên trong của người hỏi), các bạn này có những câu hỏi hết sức là thần học: “Không còn cách nào sao mà Đức Chúa Trời lại phải cho Con Độc Sanh của Ngài đến thế gian chịu chết cho tội lỗi của con người. Có người cha nào lại nhẫn tâm để con duy nhất của mình phải chết để đạt được mục đích của mình?” Hoặc là hết sức là thực tiễn: “Tại sao nhiều người trong hội thánh xưng là được báp têm bởi Thánh Linh mà không sống tốt hơn tôi là người không tin Chúa?” v.v…
b. Lắng nghe, hiểu biết và chia sẻ
Chúng ta không thể hướng dẫn hay chia sẻ cho các bạn theo một cách “truyền thống” dễ dãi bằng cách đưa ra vài câu hay vài đoạn Kinh Thánh để kết luận ngay vấn đề. Ngoài một nền tảng Kinh Thánh vững chắc, kiến thức và trãi nghiệm chiều sâu về những vấn đề, chúng ta cần có một tấm lòng khiêm nhường và yêu thương để ngồi xuống lắng nghe những suy nghĩ, băn khoăn, sự bối rối cũng như những nhận xét của các bạn trẻ.
Đức Chúa Trời lắng nghe đủ mọi lời cầu nguyện “tâm sự” của Đa-vít từ ngợi khen, tôn thờ, tin cậy, lo sợ, thất vọng cho đến ăn năn và xác tín vv. Một trong những kết quả đến từ đó là những bài Thi Thiên do Đa-vít sáng tác.
Sau khi sống lại từ kẻ chết, Chúa Giê-xu hiện ra với nhiều người. Trước khi hiện ra với các sứ đồ, Ngài hiện ra và đi cùng với hai môn đồ trên đường đi Em-ma-út. Ngài lắng nghe tâm sự đau buồn thất vọng và những trăn trở của họ. Rồi sau đó Ngài giải đáp tất cả mọi thắc mắc của họ và giúp họ biết được Ngài đã sống lại và đang ở cùng họ (Lu-ca 24:13-35).
Trước khi viết thư cho Phi-lê-môn để yêu cầu ông này nhận lại người nô lệ bỏ trốn đi là Ô-nê-sim. Trong thư gửi cho Phi-lê-môn, ông đứng chung với Ô-nê-sim và gọi Ô-nê-sim là “người con mà tôi đã sinh ra trong xiềng xích” (c.10). Phao-lô chắc chắn đã nghe tâm tình và hiểu rõ tâm trạng của Ô-nê-sim sẵn sàng trở lại với chủ là Phi-lê-môn.
Dĩ nhiên là các bạn sẽ trông mong chúng ta có những câu trả lời hay chia sẻ với mục đích hỗ trợ họ. Chúa không dựng nên tất cả quý vị và tôi là những bộ tự điển bách khoa có đủ các câu trả lời cho tất cả những câu hỏi của các bạn. (Tôi thật Amen nếu Chúa dùng một số trong quý vị là những bộ tự điển bách khoa). Nhưng Chúa đã xức dầu cho nhiều mục sư, nhà thần học, nhà biện giải và nhiều Cơ đốc nhân tin kính để họ có ơn tri thức, chia sẻ và biện giải trả lời cho những câu hỏi kể trên. Nếu muốn vươn đến các bạn thanh niên, quý vị và tôi phải học hỏi và nghiên cứu những nghiên cứu và trình bày của các vị này. Thật rất là tốt nếu chúng ta có sự hiểu biết sâu xa của những người đã nghiên cứu (và kết hợp với những trãi nghiệm của chính mình) để chia sẻ với các bạn.
Hoặc là chúng ta có thể chia sẻ lại những ý và nội dung giải thích của họ cho các bạn và giúp các bạn tìm những tư liệu, đường chuyền vv… của họ. Hoặc là chúng ta thành thật nói với các bạn rằng: “Anh/chị không biết nhiều về điều em đang đối diện. Nhưng đây là những người, những nhóm hay những mạng có thể chia sẻ cho em về những chuyện này….”
Các bạn thanh niên ngày nay đủ trưởng thành để biết rằng chúng ta không phải là những bộ tự điển bách khoa có thể trả lời mọi câu hỏi của các bạn. Các bạn cần tấm lòng quan tâm chia sẻ và chân thành của chúng ta hơn là những câu trả lời đầy kiến thức giải thích mặt nổi của câu hỏi nhưng không động chạm đến tấm lòng bên trong của các bạn. Các bạn cần sự lắng nghe và cảm thông của những người đã từng trãi nghiệm trước các bạn về những tranh chiến và trăn trở đó hơn là những chia sẻ sơ sài với những kết luận vội vàng cắt đứt dòng chảy tâm tình của các bạn.
Các bạn cần phải có những hành động và quyết định cho chính các bạn.
Cung ứng cho các bạn những kiến thức tốt, những trãi nghiệm sống của chính mình, và dốc đổ tấm lòng hỗ trợ và cầu nguyện sẽ xác định cho các bạn thấy rõ chúng ta là những người bạn đi trước đáng cho các bạn tin cậy, tìm đến, chia sẻ và cùng đi trên bước đường tìm hiểu hay sống trở nên những người môn đồ của Chúa Giê-xu. Chúng ta hãy lắng nghe với lòng cảm thông, và cầu xin Chúa ban cho chúng ta ơn tri thức và sự khôn ngoan của Chúa để tìm thấy và phân biện ra những nguồn hỗ trợ cho các bạn về kiến thức và trãi nghiệm sống giúp ích cho các bạn.
c. Giúp tìm ra những vấn đề mặt chìm cốt lõi
Nhưng quan trọng hơn nửa và hơn hết, tôi tin rằng quý vị đồng ý với tôi ở điểm này. Sâu kín dưới những câu hỏi hay những vấn đề mặt nổi có tính chất thực tiễn và quan trọng là những vấn đề mặt chìm quan trọng và cốt lõi sâu xa hơn rất nhiều. Nhận ra và giải quyết được những vấn đề mặt chìm là giải quyết gần như tận gốc những vấn đề mặt nổi.
Không phải lúc nào chúng ta cũng dễ dàng khám phá ra những vấn đề mặt chìm. Thường là phải đến một lúc nào đó và trong một hoàn cảnh thích hợp nào đó thì chúng ta cũng như các bạn mới nhận ra được một phần và sau đó toàn bộ vấn đề mặt chìm. Chúng ta càng cần có ơn tri thức và sự khôn ngoan của Chúa để nhận biết và phân biện ra chúng.
Bên dưới câu hỏi về sự không thỏa mãn tình dục trong hôn nhân là một loạt những câu hỏi mặt chìm: Có những cách thực tiễn nào giúp giải quyết vấn đề này? Tình dục và hôn nhân sẽ tác động lên lẫn nhau và thay đổi lẫn nhau như thế nào? Tại sao đa số các hội thánh hầu như là không nói đến vấn đề này?
Phía sau lòng trăn trở về sự chia rẻ trong hội thánh là một ước muốn cao quý về sự phục hưng của tình yêu thương hiệp một trong Chúa đi kèm với một câu hỏi về thế nào là sự hiệp một thật sự và phương cách xây dựng nó là gì? Tại sao cho đến nay chưa thấy được những hình ảnh và phương cách xây dựng sự hiệp một như thế?
Với thắc mắc tại sao nhiều người không tin Chúa nhưng sống đạo đức hơn nhiều người được biết là tin Chúa nhiều năm – chúng ta không thể đơn giản, vơ đũa cả nắm, để nói ngay rằng họ là một dạng người Pha-ri-si thời nay cậy vào sống làm lành hơn là vào niềm tin! Nó có thể nhắc chúng ta rằng họ cũng giống như chúng ta là cùng được dựng nên theo hình ảnh của Đức Chúa Trời và bởi đó mà Đức Thánh Linh vẫn đang vận hành trong lương tâm và đời sống của họ. Họ chưa được như Cọt-nây là đã biết Đức Chúa Trời qua nhà hội người Do Thái trong Công Vụ 10, nhưng họ đang có đời sống đẹp lòng Chúa như Cọt-nây. Nó cũng dấy lên cho hội thánh và chúng ta thấy vấn đề sự biến đổi tái sanh của người tin nhận Chúa. Và còn rất nhiều những ý nghĩa ẩn dấu khác mà chúng ta không thể kể ra hết ở đây.
Khám phá mặt chìm không phải là điều dễ. Nhưng Lu-ca 1:37 nói đến một trong những lẽ thật về sự khám phá “…không có việc gì Đức Chúa Trời chẳng làm được.” Chúa sẽ cho chúng ta thấy rõ mặt nổi và mặt chìm của sự việc.
Chúng ta không lạ gì với câu chuyện trong 1 Sa-mu-ên 8.1-6: “Khi đã già, Sa-mu-ên lập các con trai mình làm quan xét cho Y-sơ-ra-ên… Nhưng các con trai ông không đi theo đường lối của ông; họ chạy theo lợi lộc, nhận hối lộ, và làm sai lệch công lý. Tất cả các trưởng lão Y-sơ-ra-ên đều tập hợp lại và đến với Sa-mu-ên tại Ra-ma. Họ nói với ông: “Kìa, ông đã già yếu, các con trai ông lại không đi theo đường lối của ông. Bây giờ, xin hãy lập một vua để cai trị chúng tôi như tất cả các nước khác!” Lời họ nói “Hãy cho chúng tôi có một vua để cai trị chúng tôi!” làm Sa-mu-ên buồn bực.
Sa-mu-ên không dung dưỡng cho các con ông như là Hê-li. Tại sao dân Y-sơ-ra-ên muốn bắt chước theo các dân ngoại có vua thay vì có tiên tri và quan xét. Sa-mu-ên nhìn thấy tính nổi loạn của họ nhắm vào ông. Nhưng khi ông “cầu khẩn” Chúa thì Chúa chỉ cho ông thấy mặt chìm cốt lõi của vấn đề. Không phải là họ từ khước ông nhưng thật sự là họ từ khước Chúa. Và đây là bản tính chối bỏ Chúa đã ăn sâu trong xương tủy và lịch sử của dân Y-sơ-ra-ên kể từ thời Môi-se (c.7-9).
Phi-e-rơ nói đến Đức Chúa Trời, trong thời kỳ cuối cùng, sẽ tuôn đổ Đức Thánh Linh trên mọi người từ trẻ đến già và không phân biệt nam hay nữ. Để nhiều người sẽ thấy khải tượng, nói tiên tri vv… (Công Vụ 1:14-21). Khải tượng và tiên tri là nói hay bày tỏ về những gì Đức Chúa Trời cho thấy và kêu gọi thực hiện.
Nếu Chúa kêu gọi chúng ta vươn đến các bạn trẻ, và trong bao lâu mà chúng ta yêu thương, cảm thông, hỗ trợ và đồng hành với các bạn trên bước đường cùng trở nên những môn đồ trung tín của Chúa Giê-xu thì trong bấy lâu đó Chúa sẽ ban ơn tri thức và khôn ngoan cho chúng ta. Để chúng ta sẽ thấy những gì Chúa thấy (khải tượng và tiên tri) về những vấn đề của các bạn trẻ này. Để chúng ta sẽ tìm thấy và phân biện ra những nguồn hỗ trợ cho các bạn về kiến thức và trãi nghiệm sống giúp ích cho các bạn trong những vấn đề mặt nổi mà các bạn cho là quan trọng. Hơn thế nửa, Chúa sẽ chỉ cho chúng ta thấy những mặt nổi cũng như mặt chìm cốt lõi trong những trăn trở, tranh chiến, ưu tư, quan tâm và nỗi lòng của họ.
Dĩ nhiên, Chúa còn dùng những cách khác để ban cho các bạn mọi điều cần và đủ để giúp các bạn nhận biết, tìm hiểu và phân biện ra những vấn đề thực sự là quan trọng và cốt lõi cho đời sống mỗi ngày của các bạn.
Đồng hành với các bạn trẻ là một hành trình đầy những khám phá mới về đức tin, sự hy vọng và tình yêu thương không chỉ là cho các bạn trẻ nhưng cũng cho những người được Chúa kêu gọi vươn đến các bạn trẻ .
(Còn tiếp)
Trần Ngọc & Phạm Phi Phi