Một biên tập viên cấp cao của Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền (Human Rights Watch – HRW) khi rời khỏi tổ chức này đã chỉ trích rằng tổ chức này đã làm ‘nhiễm trùng‘ các báo cáo về Israel
Trong email gửi nhân viên khi rời khỏi tổ chức, Danielle Haas tuyên bố ‘nhiều năm thâm nhập độc tố chính trị vào tổ chức này đã lên đến đỉnh điểm sau ngày 7 tháng 10 khiến tổ chức này từ bỏ nghĩa vụ tranh đấu cho nhân quyền của tất cả mọi người’
Kibbutz Be’eri sau cuộc tàn sát của Hamas, hình chụp 14-10-2023. (Arik Marmum / Flash 90)
Một biên tập viên cao cấp rời khỏi Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền (HRW) đã cáo buộc tổ chức này chính trị hóa công việc của mình trong cuộc xung đột giữa Israel và Palestine. Bà cho rằng khuynh hướng chống Israel của tổ chức này lên đến đỉnh điểm sau cuộc tấn công dữ dội của Hamas vào ngày 7 tháng 10, trong đó 1.200 người bị thảm sát trên khắp miền nam Israel.
Vào ngày làm việc cuối cùng của mình, Danielle Haas viết trong một điện thư nội bộ gửi đến 500 nhân viên của HRW:
“Sau vụ thảm sát ở Israel do Hamas khủng bố vào ngày 7 tháng 10, những năm thâm nhập chính trị hóa trong RHW đã lên đến đỉnh điểm như đã thấy được trong những phản ứng của RHW khi tổ chức này phá vỡ các đặc tính chuyên nghiệp, từ bỏ các nguyên tắc chính xác và công bằng, đồng thời từ bỏ nghĩa vụ tranh đấu cho nhân quyền của tất cả mọi người”. Email đã bị rò rỉ cho The Times of Israel.
Trong một tuyên bố hôm thứ Tư trả lời email của Haas, HRW cho biết “sự ra đi của Haas không liên quan hay liên quan đến công việc của HRW về vấn đề Israel-Palestine. Sự ra đi của bà đã được quyết định vài tuần trước ngày 7 tháng 10.”
Trong thực tế, HRW đã quyết định loại bỏ vị trí của Haas vào tháng 9, và bà đã xác nhận điều này. HRW cũng bảo vệ công vụ báo cáo của mình về cuộc xung đột Israel-Palestine, nhấn mạnh rằng họ áp dụng cùng các tiêu chuẩn như nhau cho các công vụ báo cáo của họ về chủ đề này cũng như với các lĩnh vực khác.
Haas là biên tập viên cấp cao của HRW trong 13 năm sau khi làm nhà báo cho Associated Press và Reuters, đưa tin về cuộc xung đột Israel-Palestine.
“Phản ứng ban đầu của HRW đối với các cuộc tấn công của Hamas là đã không lên án thẳng thắn hành vi giết người, tra tấn và bắt cóc đàn ông, phụ nữ và trẻ em Israel. Trong khi phản ứng đó bao gồm những giải thích chống Do Thái nói về ‘bối cảnh’ của biến cố thảm sát là ‘phân biệt chủng tộc’ và ‘sự chiếm đóng’ của Israel trong khi máu của các nạn nhân còn chưa khô trên tường phòng ngủ,” Haas viết trong email gửi nhân viên.
“Những phản ứng này không giống như một số người đã mô tả trong nội bộ, rằng đó chỉ là một sai lầm trong thông điệp truyền đi trong tình trạng hỗn loạn sau cuộc tấn công của Hamas. Bà đã tố cáo rằng đây không phải là do một ít người đã thất bại trong việc tuân theo các cơ chế biên tập và kiểm soát chất lượng nội bộ mạnh mẽ như những người khác đã tuyên bố.
“Nó không xảy ra trong một khoảng trống không. Đúng hơn, phản ứng ban đầu như thế của HRW là kết quả của nhiều năm chính trị hóa phân bộ Israel-Palestine của HRW, làm cho họ thường xuyên vi phạm các tiêu chuẩn biên tập cơ bản liên quan đến sự nghiêm túc, cân bằng và tính tập thể khi nói đến Israel,” Haas cáo buộc.
HRW đã chỉ trích mạnh mẽ cách đối xử của Israel với người Palestine và việc nước này chiếm đóng Bờ Tây (West bank). Haas thừa nhận rằng những lời chỉ trích là có cơ sở nhưng nói rằng HRW đã đi xa hơn thế.
Bà chỉ ra chương báo cáo về Israel của HRW, trong bản đánh giá nhân quyền toàn cầu hàng năm của HRW – mà Haas đã giám sát trong hơn một thập kỷ — “luôn dài hơn chương của những gã khổng lồ vi phạm nhân quyền như Iran và Triều Tiên”.
Bà chỉ trích báo cáo năm 2021 của HRW cáo buộc Israel thực hiện chế độ phân biệt chủng tộc không chỉ ở Bờ Tây mà còn ở chính Israel. “HRW đã biết lập luận pháp lý cẩn thận của mình sẽ hiếm khi được đọc toàn bộ. Và không còn nghi ngờ gì nữa, điều đó đã không xảy ra với những người – kể cả những người ủng hộ Hamas – hiện đang dùng đi dùng lại những lời này một cách dễ dàng đến kinh ngạc” (để tấn công Israel – LND)
Haas – người Do Thái, mang hai quốc tịch Israel – tuyên bố: “Một số loại giám định về tình hìnhIsrael-Palestine được đánh giá cao hơn những loại khác.
“Mối liên hệ duy nhất mà tôi có với nội dung Israel-Palestine trong nhiều năm qua, mặc dù làm việc ở hầu hết các khu vực khác trên thế giới, là với tư cách là biên tập viên của bản báo cáo tình trạng nhân quyền thế giới World Report. Tôi đã nhận được những lời ám chỉ và phản đối tiêu cực khi tôi nhấn mạnh những điểm không chính xác về sự thật trong chương báo cáo về Israel-Palestine mà sau đóchúng được sửa chữa,” cô viết.
Bà nêu lên mối lo ngại rằng chủ nghĩa bài Do Thái đang “đổ xăng” cho sự ngược đãi của cô tại HRW với một người quản lý cấp cao, người mà Haas cho biết đã nói với bà rằng có lẽ bà đúng khi cảm thấy như vậy nhưng đã không thực hiện bất kỳ hành động nào.
Haas trích dẫn tuyên bố đầu tiên do HRW đưa ra sau vụ thảm sát ngày 7 tháng 10, khẳng định rằng tuyên bố này “hầu như không đề cập đến những gì đã xảy ra, trái ngược hoàn toàn với hàng nghìn tuyên bố của họ trong nhiều năm lên án một loạt những hành động vi phạm nhân quyền”.
HRW đã viết khi bắt đầu thông cáo báo chí của mình: “Các nhóm vũ trang Palestine đã thực hiện một cuộc tấn công chết người vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, giết chết hàng trăm thường dân Israel và dẫn đến các cuộc phản công của Israel khiến hàng trăm người Palestine thiệt mạng”.
Omar Shakir, giám đốc phân bộ Israel và Palestine của HRW, nói rằng trong báo cáo đó, “Các cuộc tấn công bất hợp pháp và đàn áp có hệ thống đã gây khó khăn cho khu vực trong nhiều thập niên sẽ tiếp tục, bao lâu mà vấn đề nhân quyền và trách nhiệm giải trình bị coi thường” – đây là điều mà Haas khẳng định “có thể dễ dàng được hiểu là như đổ lỗi cho nạn nhân.” (nạn nhân là Israel – LND).
Bà cũng chỉ trích việc HRW phụ thuộc vào số liệu về số người chết từ Bộ Y tế do Hamas điều hành ở Gaza, nơi mà Israel và Mỹ cho rằng không phải là nguồn đáng tin cậy, cho rằng nó không phân biệt giữa cái chết của những kẻ khủng bố, thường dân và những người bị giết bởi những tên lửa của chính người Palestine.
Haas khẳng định rằng có những nhân viên khác của HRW cũng cảm thấy như bà nhưng họ sợ không dám nói ra.
Haas viết: “Nhận xét của tôi không phải là ‘phản hồi’. “Đúng hơn, chúng trở thành một lời buộc tội và thách thức đối với Tổ Chức Theo Dõi Nhân Quyền; là hãy giải quyết các vấn đề đã làm “nhiễm độc” công vụ báo cáo nhân quyền ở Israel của HRW và bầu không khí thù địch trong nội bộ tổ chức.”
Trong tuyên bố đáp lại những tuyên bố của Haas, HRW cho biết họ “đã tiến hành xử lý các vụ lạm dụng ở Israel và Palestine kể từ năm 1991, thường hợp tác với các nhóm Israel và Palestine, và chúng tôi ủng hộ tính chính trực trong công việc của mình”.
“Chúng tôi áp dụng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt và cống hiến cho công việc của chúng tôi về Israel-Palestine giống như đối với các khu vực xung đột khác, nỗ lực bảo vệ tất cả dân thường trong các khu vực xung đột và đem giải trình trách nhiệm của những kẻ vi phạm luật nhân đạo quốc tế.”