29. Sử Dụng và Lạm Dụng Tính Hài Hước
Có một vài điều hữu ích trong đời sống Cơ Ðốc nhân như là tính hài hước nhẹ nhàng nhưng cũng có một vài thứ tai hại chết người như tính hài hước nằm ngoài sự kiểm soát.
Nhiều người đã bỏ cuộc chạy của sự sống chỉ vì chuyện tầm phào. Phao-lô đã cẩn thận cảnh báo chúng ta. Ông nói rõ rằng tâm tính đặc trưng của Cơ Ðốc nhân không phải là việc pha trò, và nói những chuyện tầm phào, bèn là sự tạ ơn (Ê-phê-sô 5:1-5). Thật có ý nghĩa khi trong chương này vị sứ đồ của chúng ta đã xếp việc nói những chuyện tầm phào chung với sự không tinh sạch, gian dâm và thờ lạy hình tượng.
Ðiều này, hiển nhiên là một sự cảm kích về tính hài hước, tự bản thân nó không phải là điều xấu. Khi Ðức Chúa Trời tạo dựng chúng ta, Ngài có ban cho chúng ta tính hài hước như là một điểm đặc trưng bên trong, và một con người bình thường sẽ có món quà này ít nhất là ở một cấp độ nào đó. Nguồn gốc của sự hài hước là khả năng lĩnh hội những điều phi lý. Những thứ trông không rõ ràng thường có vẻ buồn cười đối với chúng ta và có thể kích thích bên trong chúng ta một cảm giác thích thú đến độ bật ra tiếng cười.
Những kẻ độc tài và những người cuồng tín không có tính hài hước. Hitler chẳng bao giờ biết ông ta trông buồn cười ra sao, Mussolini cũng chẳng bao giờ biết ông có vẻ lố bịch thế nào khi ông long trọng lớn tiếng phát ra những câu nói khoa trương. Người cuồng tín tôn giáo sẽ nhìn vào những tình huống rất tức cười, có thể khuấy động sự cười không kiểm soát được trong những con người bình thường, và chẳng thấy có gì đáng cười cả. Ðiểm mù này trong con người của anh ta đã ngăn anh thấy được đời sống cá nhân mình tệ hại ra sao và những niềm tin của mình thì mù mờ thế nào. Và vì bị mù đối với những điều phi lý như thế, anh là một người dị thường; anh không hoàn toàn giống như điều Chúa muốn anh trở thành.
Sự hài hước là một việc, nhưng tính phù phiếm lại là một việc hoàn toàn khác. Việc nuôi dưỡng một tinh thần vốn không thể xem bất cứ chuyện gì là nghiêm túc là một trong những tai họa lớn nhất của xã hội, và trong Hội Thánh; nó đã hành động để ngăn chặn nhiều ơn phước thuộc linh, mà nếu không có nó thì những ơn phước đó đã được tuôn đổ xuống trên chúng ta. Hết thảy chúng ta đều đã gặp những con người không nghiêm túc đó. Ðụng chuyện gì họ cũng cười cợt và cho ra những lời bình khôi hài. Trong thế gian nó đã đủ tệ rồi, nhưng hoàn toàn không thể chịu đựng nổi giữa vòng các Cơ Ðốc nhân.
Chúng ta đừng để một tính hài hước đồi trụy phá hỏng mình. Một số điều rất buồn cười, và đôi lúc chúng ta có thể cười thoải mái. Nhưng tội lỗi thì không có gì buồn cười cả; sự chết cũng không. Chẳng có gì đáng cười về một thế giới đang lung lay trên bờ vực của sự hủy diệt; chẳng có gì đáng cười về chiến tranh hay cảnh những đứa trẻ bị chết trên vũng máu giữa bãi chiến trường; chẳng có gì đáng cười về việc hàng triệu người chết đi hàng năm mà chưa từng một lần được nghe về Phúc Âm của tình yêu.
Ðã đến lúc chúng ta phải vạch một đường biên giới giữa cái giả dối và sự thật, giữa những thứ phụ thuộc và những thứ mang tính chất sống còn. Nhiều điều chúng ta có thể cho qua với nụ cười. Nhưng khi sự hài hước lấy tôn giáo làm đề tài, thì nó không còn tự nhiên nữa – nó là tội lỗi và nên bị tố giác ngay về bản chất thật của nó và mọi người nào muốn được đồng đi với Ðức Chúa Trời thì nên tránh xa nó.
Vô số những bài thuyết trình đã được thuyết giảng, những bài hát đã được hát và những cuốn sách được viết ra thúc đẩy chúng ta tiến đến một đời sống đầy nụ cười để thế giới có thể cười với chúng ta; nhưng xin hãy nhớ rằng bất luận Cơ Ðốc nhân chúng ta có trở nên vui nhộn thế nào đi nữa, thì ma quỷ cũng không dại khờ đâu. Chúng có gương mặt lạnh lùng và nghiêm túc, và đến cuối cùng chúng ta sẽ thấy chúng cứ mãi diễn xuất như thế. Nếu chúng ta là những người tuyên bố theo Chiên Con mà không nghiêm túc trong mọi việc, Sa-tan sẽ rất nghiêm túc, và hắn có đủ thông minh để sử dụng sự khinh suất của chúng ta mà tiêu diệt chúng ta.
Tôi không phải đang bàn đến vấn đề nghiêm trọng khác thường; tôi thấy không có giá trị gì trong việc u sầu ảm đạm, và cũng không có sự nguy hại gì trong một nụ cười tốt lành. Nguyên cớ của tôi là kêu gọi một sự nghiêm túc thực sự vốn sẽ đặt để chúng ta vào tâm trạng của Con Người, của những nhà tiên tri và các sứ đồ trong Kinh Thánh. Niềm vui của Chúa có thể trở thành nhạc điệu trong lòng chúng ta và sự hoan hỉ của Thánh Linh sẽ lên dây cho những cây đàn trong đoàn chúng ta. Khi đó chúng ta có thể đạt được niềm hạnh phúc đứng đắn vốn là một trong những dấu hiện của tính thuộc linh thật, và chúng ta cũng thoát khỏi những ảnh hưởng tai hại của sự khôi hài không đứng đắn.